Sygn. akt: X Guz 15/12/12
POSTANOWIENIE
Dnia 19 grudnia 2012 r.
Sąd Rejonowy Katowice – Wschód w Katowicach
w składzie następującym:
Przewodniczący : SSR ……………
Sędziowie : SSO……………
SSO……………
po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2012 r. w …………..
na posiedzeniu niejawnym
w sprawy w toku postępowania upadłościowego ………………………………..
w przedmiocie zażalenia wierzyciela ……………………………………………. na
postanowienie Sędziego – komisarza z dnia 28 marca 2012 r., sygn. akt : …………
w przedmiocie sprzeciwu od listy wierzytelności
postanawia :
oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 28 marca 2012 r., sygn. akt : …………………… sędzia – komisarz
Postępowania upadłościowego, obejmującego likwidację majątku …………………………
………………….. uwzględnił częściowo sprzeciw wierzyciela ……………………………
……….….…. od listy wierzytelności ustalając, iż uznana na liście wierzytelność w kwocie
734.977,68 zł. zabezpieczona jest także cesjami wierzytelności wynikających ze współpracy
handlowej upadłego z ……………….……..….. oraz ……………………………… które to
wierzytelności w dniu ogłoszenia upadłości wynosiły odpowiednio 44.647,85 zł. oraz
28.409,51 zł. W pkt 2 postanowienia sędzia – komisarz oddalił sprzeciw wierzyciela
w pozostałym zakresie, a w pkt 3 oddalił wniosek syndyka o dokonanie zmian na liście
wierzytelności.
Rozstrzygnięcie zawarte w pkt 2 postanowienia dotyczyło odmowy uznania przez
syndyka wierzytelności w łącznej kwocie 20.734.615,64 zł. zgłoszonej przez wierzyciela
z tytułu umowy kredytowej nr …………………………… dnia 7.05.2009 r. W uzasadnieniu
postanowienia sędzia–komisarz wskazał, że przedmiotowa umowa kredytowa została zawarta
wyłącznie w celu spłaty zobowiązań upadłego wynikających z transakcji opcyjnych na
rynkach finansowych, zgodnie z postanowieniami umowy ramowej oraz umowy dodatkowej
z dnia 13.02.2007 r., co wynika z par. 1 pkt 5 umowy kredytowej z dnia 07.05.2009 r.,
a zatem umowa ta miała charakter umowy owacyjnej w rozumieniu art. 506 § 1 kc.
Ponieważ warunkiem odnowienia jest istnienie ważnego dotychczasowego zobowiązania,
sędzia – komisarz na podstawie wyników szerokiego i wszechstronnego postępowania
dowodowego dokonał oceny istnienia i ważności umowy opcji walutowej zawartych przez
strony.
Punktem wyjścia dla rozważań sędziego – komisarza było przyjęcie, że umowy opcji
walutowych są umowami dwustronnymi zobowiązującymi, odpłatnymi i wzajemnymi. Do
istoty opcji opcji walutowej należy jej odpłatność, czyli cena opcji wyrażająca wartość
ekonomiczną transferu ryzyka walutowego. Zgodnie z treścią zawartej w dniu 13.02.2007r.,
umowy ramowej i umowy dodatkowej, w szczególności zawartego w nich opisu transakcji
opcyjnych przyjęty w nich został odpłatny charakter opcji. Do uzgodnienia warunków transakcji dojść mogło jedynie wówczas, kiedy strony złożyły zgodne oświadczenia woli
akceptujące warunki transakcji.Sędzia – komisarz stwierdził, że w opisie transakcji opcyjnych
wskazano expressis Derbis, iż ich warunkiem jest m. in. ustalenie kwoty premii i jej waluty
oraz dnia płatności premii. Podkreślił, że treść umowy dodatkowej i umowy ramowej nie podlegała indywidualnej negocjacji, a została narzucona przez wierzyciela. Ponieważ
strategia zerokosztowa, stanowiła w istocie złożenie dwóch osobnych opcji put i call, które
powiązane były wspólnym celem to dla uzgodnienia warunków transakcji w trakcie rozmowy
telefonicznej koniecznym było złożenie zgodnych oświadczeń woli co do wszystkich
warunków transakcji opcyjnej z osobna co do opcji put i z osobna co do opcji call. Żeby
bowiem mogło dojść do ustawowego bądź umownego potrącenia wierzytelności
w zakresie premii opcyjnych najpierw te premie opcujne musiałyby zostać określone. Sędzia – komisarz wyjaśnił, że treść umowy dodatkowej w części dotyczącej strategii opcyjnych
wynika jednoznacznie, że ujmowanie dwóch lub więcej transakcji opcyjnych jako strategia
opcyjna oznacza tylko tyle, że żaden z elementów takiej strategii opcyjnej ( jednostkowa
transakcja opcyjna) nie może być oddzielnym przedmiotem dalszych transakcji. Strony nie
przewidziały zatem odrębnego opisu transakcji strategii opcyjnej co oznacza, że umowy
opcyjnie składające się na strategię opcyjną nie mogły być zawarte w żadnym innym trybie niż poprzez zawarcie poszczególnych umów opcyjnych. Podkreślił, że z treści umowy ramowej oraz umowy dodatkowej nie wynika, aby strony przewdziały jakiś specyficzny, uproszczony sposób zawierania strategii opcyjnych, a ponadto że pracownicy upadłego dysponowali jedynie pełnomocnictwem do zawierania transakcji zgodnie z postanowieniami umowy ramowej i umowy dodatkowej. Zawarcie jakiegoś stosunku prawnego z wierzycielami na warunkach odbiegających od postanowień powyższych umów wymagałoby udzielenia przez dłużnika dodatkowego pełnomocnictwa rodzajowego po myśli art. 98 kc. Reasumując sędzia – komisarz uznał, że podczas rozmów telefonicznych w dniach 18.01.2008 r., 18.02.2008 r., 13.06.2008 r., 18.07.2008 r., 22.12.2008r., 09.03.2009 r., i 27.03.209 r., nie zostały zawarte umowy opcyjnie.
Ponieważ umowa opcji jest umową o charakterze kauzalnym nieważne są natomiast
Umowy opcyjnie, które dotyczyły rozmów telefonicznych z dnia 12.12.2008r. i 20.11.2009r.
Powyższe umowy miały bowiem służyć restrukturyzacji obowiązków wynikających
Z wcześniejszych transakcji. Skoro zaś poprzednie transakcje nie zostały ważnie zawarte to
Brak było causy dla w/w transakcji.
Konsekwencją uznania nieważności umów opcyjnych, których dotyczyły rozmowy
Telefoniczne z dnia 12.12.2008 r. i 20.11.2009 r. było uznanie nieważności umowy
kredytowej z dnia 07.05.2009 r., albowiem wobec nieważności w/w umów nie doszło do odnowienia zobowiązań, które miały z nich powstać poprzez zawarcie powyższej umowy
kredytowej.
Ponadto sędzia – komisarz stwierdził, że nawet gdyby transakcje opcyjne, do zawarcia
których z dłużnikiem dążył skarżący ……. Zostały formalnie zawarte i nie były pozbawione
causa to i tak umowy te traktować należałoby jak nieważne na podstawie przepisu art. 58 kc
a zw. z art. 353 (1) kc. Wierzyciel nie dochował bowiem obowiązków informacyjnych, gdyż
żaden z przekazanych mu prezentacji nie przedstawiała w sposób niebudzący wątpliwości
mechanizmu proponowanych transakcji, w szczególności ryzyk przez nie generowanych.
Wierzyciel nie podając wysokości premii opcji call i put w strukturze zerokosztowej uchybił
także swemu obowiązkowi przedstawienia w sposób niebudzący wątpliwości kosztów
transakcji. Bank nie dochował przede wszystkim obowiązków działania w sposób uczciwy,
sprawiedliwy i profesjonalny, zgodnie z przepisem art. 19 Dyrektywy MiFID ( dyrektywy
2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.04.2004 r. w sprawie rynków
instrumentów finansowych), bowiem nie powinien w ogóle zaproponować dłużnikowi
zawarcia transakcji zerokosztowych. Dłużnik dążył do zabezpieczenia się przed ryzykiem
kursowym, a bank twierdził, że taki produkt klientowi oferuje, zapewniając go, że jest on
dostosowany do specyfiki rynku walutowego dłużnika jako eksportera i konkretnych
terminów planowych jego wpływów walutowych.
Sędzia – komisarz stwierdził, że materiał dowodowy zebrany w sprawie nie daje podstaw do twierdzenia, że dążeniem upadłego było uzyskanie ״zerowego kosztu״
zabezpieczenia. Upadły dążył do osiągnięcia jak najwyższego poziomu wykonania nabywanej opcj put by zachować rentowną realizację kontraktów. Tymczasem bank zaproponował upadłemu zawarcie złożonej opcji put i call, którego konstrukcja powodowała, iż to on bez swojej świadomości i woli przyjmował walutową pozycję spekulacyjną, a ban otrzymywał od klienta zabezpieczenie przed swym ryzykiem walutowym. Wystawienie opcji call (gdyby transakcje te były ważne zawsze) przez dłużnika powodowałoby bowiem, iż to on ponosił całkowicie i w sposób nieograniczony ryzyko wzrostu kursu EUR w stosunku do PLN. Tymczasem bank ponosił ryzyko wzrostu kursu PLN tylko w bardzo niewielkim przedziale wahań kursu ze względu na dołączenie do opcji bariery amerykańskiej, której dotknięcie z góry powodowało dezaktywację opcji, których termin wykonania jeszcze nie nadszedł/ tymczasem do opcji call wystawionych przez dłużnika nie była dołączana bariera amerykańska, której ״dotkniecie z dołu״ powodowałoby dezaktywację nie wykonanych opcji. Sędzia- komisarz uznał ponadto, że dłużnik nie zajmując się profesjonalnie rynkiem kapitałowym czy pieniężnym nie posiadał narzędzi informatycznych i wykwalifikowanych analityków, co pozwalałoby mu zweryfikować parametry projektowanych umów opcyjnych. Tym samym wierzyciel wykorzystał w sposób nieuczciwy swoją przewagę informacyjną.
Wierzyciel ……………………….. wniósł zażalenie na postanowienie
sędziego – komisarza z dnia 28 marca 2012 r. w zakresie punktu 2 tego postanowienia, w którym oddalono jego sprzeciw od listy wierzytelności. Wierzyciel zarzucił zaskarżonemu postanowieniu:
– naruszenie przepisy art. 65 § 2 kc, poprzez niewłaściwe jego zastosowanie i naruszenie dyrektyw wykładni oświadczeń woli zwartych w umowach , poprzez dokonanie wykładni oświadczenia woli stron zawartych w umowah wyłącznie w oparciu o ich literalną treść
z pominięciem zgodnego zamiaru stron i celu umowy i przyjęcia, iż pomiędzy wierzycielem
i ………………………. Nie doszło do zawarcia umów opcyjnych, w tym struktur opcyjnych
zerokosztowych z uwagi na nie uzgodnienie tzw. Premii opcji;
– naruszenie przepisu art. 233 w zw. z art. 229 prawa upadłościowego i naprawczego,
Poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę części materiału dowodowego w sprawie. Zdaniem skarżącego wierzyciela sędzia- komisarz w oderwaniu od treści dokumentów ( tj. pisemnych propozycji zabezpieczenia ryzyka walutowego przesyłanych przez wierzyciela upadłemu),
w oderwaniu od treści nagrań telefonicznych podczas których doszło do zawarcia
transakcji struktur opcyjnych oraz w oderwaniu od zeznań świadków i okoliczności sprawy ustali w sposób uproszczony i jednostronny, a przez to zasadniczo wadliwy okoliczności faktycznie budzące istotnymi dl uzasadnienia istnienia lub nieistnienia stosunków prawnych pomiędzy stronami;
– naruszenie art. 19 Dyrektywy MiFID I , poprzez przyjęcie, iż wierzyciel zobowiązany był do stosowania jej przepisów, pomimo braku formalnego implementowania przepisów tejże dyrektywy do polskiego porządku prawnego i wynikającej z tegoś naruszenia naruszenie art. 353 (1) kc w zw. z art. 58 § 1 kc, poprzez uznanie czynności prawnych – umów opcyjnych
i strategii ( struktur) opcyjnych zawartych rzekomo z naruszenie dyrektywy MiFID za
nieważne. Skarżący wierzyciel ponownie, podobnie jak w sprzeciwie, podniósł że w toku
postępowania upadłościowego ani syndyk, ani sędzia- komisarz nie mają kompetencji do stwierdzenia nieważności czy nieistnienia czynności prawnych. Może tego dokonać jedynie sąd cywilny (gospodarczy) w odrębnym postępowaniu. Zatem zobowiązanie upadłego wynikające z przedmiotowej umowy kredytowej, którą sędzia- komisarz uznał za nieważną jako stanowiącą nowację nieistniejącego zobowiązania upadłego, jest ważne i do czasu wydania ewentualnego wyroku stwierdzającego nieważność w odrębnym procesie cywilnym, nie może być skutecznie kwestionowane.
Jeżeli chodzi o stanowisko sędziego- komisarza, że niezależnie od niedokonania implementacji Dyrektywy MiFID, wierzyciel zobowiązany był do postępowania zgodnie
z zasadami określonymi w art. 19 Dyrektywy MiFID I w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29
lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi i przepisy wykonawcze, tj.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2005r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych, wierzyciel podniósł, iż jest ono błędne, albowiem w orzecznictwie wspólnotowym obowiązuje stanowisko, wyrażone w wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Pfeiffer z dnia 5 października 2004 r. ( C-403/01, zbiór orzeczeń 2004, s. 1-8835) o potwierdzone m.in. w wyrokach ….. .
………….. przy………………….. : 1 grudnia 2010r. ……………………………………….
15 grudnia 2011r. …………………….. oraz w uzasadnieniu do postanowienia …………….
…………………………………. Z dnia 30 marca 2009 r. …………………………….. iż
Dyrektywy zarówno przed jak i po implementacji nie mogą nakładać na podmioty
indywidualne żadnych zobowiązań, a tym samym, iż nawet zawarcie transakcji walutowej
w sytuacji niedochowania wymogów Dyrektywy MiFID nie może skutkować w żadnym
przypadku sankcją nieważności transakcji.
W świetle powyższych przepisów art. 390§1 kpc w zw. z art. 397 §2 kpc w zw. z art. 299 puin wierzyciel wniósł, o ile są rozpoznający zażalenie podzieli jego pogląd co do występowania w niniejszej sprawie istotnych zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości, o przedstawienie ………………………….. do rozstrzygnięcia :
– czy tzw. premia opcyjna jest istotnym elementem umowy opcyjnej, bez uzgodnienia której nie dochodzi do zawarcia umowy opcyjnej;
– czy istniał prawny obowiązek stosowania przez podmioty prywatne, w tym banki
zawierające z klientami umowy opcyjnie, przepisów Dyrektywy MiFID I i MiFD II przed datą implementacji przepisów tych dyrektyw do polskiego porządku prawa;
i w związku z tym wniósł o odroczenie rozpoznania niniejszej sprawy do czasu
rozstrzygnięcia tych zagadnień przez ………………………
Ewentualnie skarżący wierzyciel wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i przekazanie sprawy sędziemu- komisarzowi celem ponownego rozpoznania jego sprzeciwu
co do odmowy uznania wierzytelności na liście. Syndyk masy upadłości wniósł o oddalenie zażalenia wierzyciela, w pełni podzielając stanowisko sędziego – komisarza wyrażone
w uzasadnieniu z dnia 28 marca 2012r.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Zażalenie wierzyciela nie zasługuje na uwzględnienie, wobec baku zasadności zarzutów podniesionych przeciwko postanowienie sędziego – komisarza wydanemu
w wyniku rozpoznania sprzeciwu od listy wierzytelności.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 65 § 3 kodeksu cywilnego …. Uznał go za
Chybiony. W ocenie ……. sędzia– komisarz dokonał prawidłowej wykładni postanowień
umowy ramowej i umowy dodatkowej, w tym zawartego w nich opisu transakcji opcyjnych.
W opisie tym wskazano expressis Derbis, iż wśród warunków transakcji opcyjnej mieści się ustalenie kwoty premii opcyjnej oraz jej waluty i dnia płatności, a przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że podczas rozmów telefonicznych w trakcie których miało dojść do zawarcia umów opcyjnych w/w warunków nie ustalono. Sędzia- komisarz zasadnie podkreślił, że treść umowy ramowej oraz umowy dodatkowej nie podlegała
indywidualnej negocjacji, a została narzucona przez wierzyciela upadłemu. W tej sytuacji należy stosować dyrektywę interpretacji rygorystycznej wobec osoby redagującej mniejsze
( przy zastosowaniu ogólnych zasad wykładni) pisemne oświadczenie woli. Powinno być one interpretowane na niekorzyść osoby, która je zredagowała, jeżeli kontrahent nie miał
możliwości wpływu na treść oświadczenia ( Wyrok …….. z 18.03.2003 r. ………………….. …………………
Natura omawianych umów, stanowiąca podstawę do podejmowania czynności bankowych, w tym zawierania transakcji opcyjnych, przejawiająca się zarówno w ich jednostronnej redakcji przez bank, a także powszechności ich stosowania w stosunkach
z klientami uzasadnia uznanie iż stanowią one tzw. wzorce umowne. Ich funkcja w obrocie polega na tym , że wydawane są dla standardowych, masowo zawieranych umów i to w tym celu, aby relacja prawna między przedsiębiorcą stosującym wzorce, a jego kontrahentami była regulowana jednolicie. Realizacja tej funkcji wymaga zatem stosowania obiektywnej metody wykładni wzorców. Metoda obiektywna wymaga zaś, aby sens wzorca umownego ustalony był z punktu widzenia wiedzy i możliwości poznawczych typowego adresata
wzorca, który z należytą starannością rozpoznaje jego znaczenie. Nie uwzględnia się zatem konkretnego ( indywidualnego ) kontekstu zawieranej umowy. W związku z tym podstawową doniosłość mają językowe reguły wykładni, jak również inne reguły stosowane przy wykładni tekstów pisanych, a w szczególności ich funkcja i natura prawna ( tak : Z. Radwański, Prawo Cywilne, część ogólna, System Prawa Prywatnego, tom2 ).
W okolicznościach przedmiotowej sprawy zasadnicze znaczenie ma fakt, iż to wierzyciel w stworzonej przez siebie w całości, bez jakiejkolwiek integracji upadłego umowie, zamieścił definicję transakcji opcyjnej oraz określił warunki jakim powinna odpowiadać ważna transakcja opcyjna i wśród tych warunków wskazał, że transakcja powinna określać kwotę premii oraz jej walutę, a także dzień płatności premii .
Postanowienie zawarte pomiędzy stronami umowy potwierdzają zatem, że określenie wysokości oraz terminu wypłaty premii stanowi essentialia negotti transakcji opcyjnej, a tym samym bark ustalenia tego elementu w danej transakcji powoduje, że jest ona niezawarta.
W okolicznościach przedmiotowej sprawy słusznie zatem sędzia 0 komisarz uznał, że podczas rozmów telefonicznych w dniach 18.01.2008 r., 18.02.2008r., 13.06.2008r., 18.07.2008r., 12.12.2008r., 09.03.2009r., i 27.03.2003r. umowy opcyjnie nie zostały
zawarte.
……. podziela stanowisko sędziego- komisarza, że skoro strony nie przewidziały odrębnego opisu transakcji strategii opcyjnej, to umowy opcyjnie składające się na strategię opcyjną nie mogły być zawarte w żadnym innym trybie niż poprzez zawarcie poszczególnych umów opcyjnych.
Zgodnie z treścią łączącej strony umowy ramowej tj. §1, §9, §11, §12 oraz pkt
6 umowy dodatkowej, strony zawierały daną transakcję telefonicznie poprzez uzgodnienie wszystkich warunków danej transakcji, a następnie poprzez złożenie oświadczeń wioli o ich akceptacji.
Dowody przeprowadzone w toku rozpoznania sprzeciwu od listy wierzytelności.,
w tym przede wszystkim transakcji nagrań rozmów telefonicznych prowadzonych
pomiędzy osobami uprawnionymi do zawierania transakcji na podstawie umowy ramowej pomiędzy wierzyciel i upadłym oraz zeznań świadka ………………………. potwierdzają
że nie doszło do zawarcia transakcji opcji, albowiem strony w czasie rozmowy telefonicznej, czyli w chwili zdefiniowanej w wiążącym strony stosunku jako chwili zawarcia umowy, nie uzgodniły jednego z warunków transakcji stanowiącego jednocześnie element istotny umowy opcji, czyli premii opcyjnej.
Bez znaczenia przy tym jest, że zawieranie transakcji stanowiło tzw. strategię bezkosztową i w złożeniu premie należnie z tytułu realizacji opcji miały się równoważyć, albowiem żeby mogło dojść do ustawowego bądź umownego potrącenia wierzytelności
w zakresie premii opcyjnych najpierw te premie musiałyby zostać określone. Mając na uwadze powyższe braki jest podstaw do przyjęcia, że zgodnym zamiarem
Stron było zawarcie transakcji opcyjnych bez ustalenia premii, co czyni zarzut wierzyciela naruszenia przez sędziego – komisarza art. 65 §2 kc bezpodstawnym.
Niezależnie od powyższego rozszerzenie wykładni stosunku prawnego na wszelkie okoliczności towarzyszące zawieraniu przez strony spornych transakcji pozwala uznać stanowisko sędziego – komisarza – że gdyby nawet transakcjie opcyjnie, do zawarcia których
z upadłym dążył skarżący wierzyciel zostały formalnie zawarte i nie były pozbawione causa, to i tak umowy te należałoby traktować jako nieważna na podstawie przepisu art. 58 kc w zw.
z art. 353 (1) kc – za prawidłowe. Zawieranie kwestionowanych transakcji struktur opcyjnych następowało bowiem w oparciu o przedstawienie przez samego wierzyciela tzw. koncepcje zabezpieczeń kontraktów upadłego. Celem zawarcia transakcji opcyjnych było zabezpieczenie upadłego przed ryzykiem, które ponosił w związku z odroczonym w czasie
rozliczeniem umów zawieranych w EURO. W okresie bezpośrednio poprzedzającym zawarcie przedmiotowych transakcji przedstawiciele banku zapewniali upadłego, że kurs PLN w stosunku do EURO będzie nadal umacniał się.
Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że przedstawiciele
wierzyciela nie dochowali obowiązków w zakresie rzetelnego informowania upadłego
o mechanizmie oraz ewentualnych skutkach, a przez to o rzeczywistym ryzyku związanym
z zawieraniem transakcji opcyjnych, a wręcz przeciwnie przedstawiali wyłącznie korzyści
z zawarcia przedmiotowych transakcji oraz wywołali u przedstawicieli upadłego mylne wyobrażenie, że strategia ma zabezpieczyć przed ryzykiem kursowym. Celem kontraktu opcyjnego było z punktu widzenia upadłego zabezpieczenie się przed ryzykiem inwestycyjnym związanym ze wzrostem lub spadkiem wartości instrumentu bazowego (EURO). Upadły zabezpieczał się więc przed spadkiem kursu EURO, które miało w pewnej perspektywie czasowej otrzymać tytułem zapłaty od kontrahenta, a następnie zbyć je na
rynku finansowym. Przygotowane natomiast przez wierzyciela strategie opcyjnie, w których podmioty nabywają i zbywają dwie przeciwstawne opcje, w istotny sposób wypaczyły istotę stosunku prawnego, którego podstawowym celem miało być zabezpieczenie interesów
upadłego przed spadkiem kursu EURO, ale przede wszystkim wystawiony został na nieograniczone ryzyko wzrostu kursu waluty obcej.
Zgodnie z zaprezentowanym w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia poglądem ……………… ( R. Adamus, Wybrane problemy prawne związane z umowami opcje walutowych, Jurysta 2009 nr 1 ), który …….. również podziela bank powinien poinformować klienta o wszelkich ryzykach związanych z oferowanym przez siebie produktem finansowym. Dotyczy to w szczególności sytuacji, w której ryzyko klienta nie jest niczym limitowane. Mając na uwadze zasady bezpieczeństwa obrotu, bank nie powinien kierować oferty zawarcia
opcji walutowych z nielimitowanym ryzykiem do klienta, dla którego skomplikowany
produkt finansowy nie jest odpowiedni z uwagi na jego rozeznanie, rozmiar czy rodzaj
prowadzonej działalności.
Informacja o kontrakcie powinna być proporcjonalna do stopnia jego złożoności
i ryzyka. W istocie rzeczy przy zawieraniu umów opcyjnych na banku ciąży daleko idący obowiązek informacyjny. W płaszczyźnie skutków z art. 58 kc w istocie rzeczy nie ma znaczenia, czy ów obowiązek ma charakter prawny czy moralny, bowiem w obu przypadkach naruszenie tego obowiązku ma skutek w postaci bezwzględnej nieważności czynności
prawnej. ……… słusznie odwołuje się w tym względzie do norm art. 353 (1) kc
wskazując, iż ułożenie umowy, której treść albo cel jest sprzeczny z prawem, zasadami współżycia społecznego albo właściwością stosunku zobowiązaniowego rodzi nieważność
z mocy art. 58§ 1 kc, a zatem nieważność z uwagi na sprzeczność umowy z prawem.
Zdaniem Sądu za bezzasadne także należy uznać zarzut naruszenia art. 233§ 1 kpc
w zw. z art. 229 puin, albowiem skarżący wierzyciel nie wskazał, które dowody zostały ocenione z naruszeniem reguł art. 233§1 kpc, ani też która część zebranego materiału nie
była przedmiotem wszechstronnego rozważania sędziego – komisarza przy dokonywaniu
swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów.
Uzasadnienie tego zarzutu zażalenia stanowi jedynie przejaw dezaprobaty dla wyniku
oceny dowodów dokonanej przez sędziego – komisarza, a nie dowodzi dokonania tej oceny
z naruszeniem wymogów wynikających z art. 233§1 kpc.
Jeżeli chodzi o zarzut zażalenia naruszenia przez sędziego – komisarza art. 19
Dyrektywy MiFID I, poprzez przyjęcie, że wierzyciel zobowiązany był do stosowania jej
przepisów, pomimo braku formalnego implementowania przepisów tejże dyrektywy do
polskiego porządku prawnego, to stwierdzić należy, że w wyroku z dnia 16 lutego 2012r., ……………………………………… orzekł, że w zakresie terminowych operacji finansowych ( art. 5 ust. 2 pkt 4 i 7 prawa bankowego), polegających na zawieraniu przez banki z kontrahentami terminowych umów opcyjnych, należy stosować zbliżony lub podobny przedkontraktowy standard informacyjny wynikający z postanowień dyrektywy …………….
…………………………. z dnia 21.04.2004 r. w sprawie rynków instrumentów
finansowych (MiFID), nawet jeżeli w chwili zawarcia umowy z bankiem dyrektywa ta nie była jeszcze implementowana do polskiego porządku prawnego. W świetle powyższego
wyroku uznać należy za prawidłowe stanowisko sędziego- komisarza, co do obowiązków
informacyjnych wierzyciela, a w konsekwencji co do ewentualnej nieważności umów opcji walutowych na podstawie art. 58 w zw. z art. 353 (1) kc, którą to kwestię … omówił we wcześniejszej części uzasadnienia.
W tej części zażalenia wierzyciel, podobnie jak w sprzeciwie, podnosi zarzut
braku kognicji sędziego – komisarza do kwestionowania istnienia jego wierzytelności wynikającej z przedmiotowej umowy kredytowej w postępowaniu upadłościowym. ……
…….. e całej rozciągłości uznaje za trafne stanowisko sędziego – komisarza wyrażone
w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia (str. 71-75) co do rozpoznawczego charakteru
postępowania upadłościowego, z uwzględnieniem rozpoznawania zgłoszonych w nim
roszczeń (wierzytelności) oraz braku związania syndyka i sędziego – komisarza bankowym tytułem egzekucyjnym przy badaniu okoliczności istnienia wierzytelności dochodzonej przez bank.
Reasumując ………….. podzielił w całości ustalenia poczynione przez Sędziego – komisarza w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, a w konsekwencji uznał to postanowienie za zasadne i odpowiadające prawu.
Przy rozpoznaniu przedmiotowego zażalenia …………. Nie dopatrzył się istotnych zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości uzasadniających ich przedstawienie do rozstrzygnięcia ………………. Na podstawie przepisu art. 390§1 kpc w zw. z art. 397
§2 kpc i art. 229 puin. W okolicznościach przedmiotowej sprawy, to sam wierzyciel sporządzając opis transakcji opcyjnej, zawarły w łączącej strony umowie ramowej i umowie dodatkowej zdecydował, że kwota premii, jej waluta oraz dzień płatności stanowią warunki
konieczne do zawarcia takiej transakcji. Jeżeli chodzi o drugie sugerowane przez wierzyciela zagadnienie prawne wymagające rozstrzygnięcia w trybie w/w przepisów, to zostało ono rozstrzygnięte cytowanym wyżej wyrokiem ………… z dnia 16 lutego 2012 r.
Mając na uwadze powyższe na mocy art. 385 kpc w zw. z art. 397 kpc oraz art. 229
prawa upadłościowego i naprawczego orzeczono jak w sentencji.
